Owczarek szkocki długowłosy

Owczarek szkocki długowłosy, znany również jako Collie rough, to jedna z najbardziej rozpoznawalnych ras pasterskich na świecie – nie tylko ze względu na swoją urodę, ale także inteligencję, wrażliwość i lojalny charakter. Zyskał międzynarodową sławę dzięki postaci Lassie, stając się synonimem wiernego i oddanego psa rodzinnego. To rasa wyważona, spokojna, ale aktywna, doskonale odnajdująca się zarówno w roli towarzysza, jak i psa pracującego.

Zalety:

• Wyjątkowo inteligentny i pojętny – bardzo szybko się uczy

• Wierny i oddany opiekunom, silnie przywiązuje się do rodziny

• Piękna, długa sierść, przyciągająca uwagę i wzbudzająca zachwyt

• Delikatny i łagodny wobec dzieci

• Zrównoważony charakter, rzadko bywa agresywny

• Łatwo adaptuje się do różnych warunków, dobrze radzi sobie w mieście

• Ma dobry instynkt stróżujący, ale nie jest nadmiernie szczekliwy

• Wierny tradycji pasterskiej – wrażliwy na sygnały i polecenia człowieka

Wady:

• Wymaga regularnej, czasochłonnej pielęgnacji sierści

• Może być zbyt wrażliwy i lękliwy przy złej socjalizacji

• Nie lubi długiej samotności, źle znosi izolację

• Wrażliwy układ trawienny – skłonności do alergii pokarmowych

• Potrzebuje mentalnej stymulacji – może nudzić się przy braku zajęć

• Nie nadaje się dla osób o silnie dominującym podejściu

• Wymaga cierpliwego i pozytywnego szkolenia

• Źle znosi krzyk, chaos i głośne otoczenie

Pochodzenie owczarka szkockiego długowłosego sięga stuleci tradycji pasterskiej w Szkocji i północnej Anglii, gdzie psy te pomagały w zaganianiu i pilnowaniu owiec na rozległych wrzosowiskach. Nazwa „Collie” pochodzi prawdopodobnie od czarnych owiec rasy „colley”, którymi psy się zajmowały.

W XIX wieku rasa zyskała ogromną popularność, głównie za sprawą królowej Wiktorii, która zakochała się w collie podczas pobytu w Balmoral. To dzięki niej rozpoczęła się hodowla wystawowa, która rozwinęła bardziej elegancki typ rasy, znany dziś jako collie rough.

W XX wieku pies stał się międzynarodową ikoną za sprawą filmowej bohaterki „Lassie”, która na zawsze wpisała się w obraz wiernego i bohaterskiego psa rodzinnego.

Według wzorca FCI nr 156, owczarek szkocki długowłosy powinien być psem:

• O harmonijnej sylwetce, umiarkowanie długim tułowiu, z dobrze zaznaczoną kufą

• O inteligentnym i łagodnym wyrazie pyska

• Z uszami półstojącymi, które w stanie czuwania lekko się przechylają do przodu

• O gęstym, prostym i twardym włosie okrywowym oraz miękkim podszerstku

Ruch psa powinien być swobodny, płynny i lekki, typowy dla psa pasterskiego.

Collie rough to pies średniej wielkości o eleganckiej budowie, pełen gracji i wdzięku. Charakteryzuje się łagodnym usposobieniem, silną inteligencją i zdolnością do współpracy z człowiekiem. Choć jego przeszłość to głównie rola pasterza, dziś częściej pełni funkcję psa rodzinnego i terapeutycznego. Sprawdza się także w psich sportach, takich jak agility czy obedience.

Wzrost:

• Psy: 56–61 cm w kłębie

• Suki: 51–56 cm w kłębie

Waga:

• Psy: 20–29 kg

• Suki: 18–25 kg

Umaszczenie:

Owczarek szkocki występuje w trzech głównych odmianach umaszczenia:

• Tricolor – czarna sierść z podpaleniem i białymi znaczeniami

• Sable (złoty) – od jasnokremowego po intensywny mahoniowy odcień z białymi akcentami

• Blue merle – srebrzysto-niebieska z czarnym marmurkowaniem i białym

We wszystkich umaszczeniach mogą występować charakterystyczne białe znaczenia na szyi, łapach, ogonie i pysku.

Średnia długość życia:

12–14 lat, choć niektóre osobniki dożywają nawet 15 lat.

Pochodzenie:

Szkocja / Wielka Brytania

Grupa FCI:

• Grupa 1: Psy pasterskie i zaganiające (z wyłączeniem szwajcarskich psów do bydła)

• Sekcja 1: Psy pasterskie

• Numer wzorca FCI: 156

• Nie podlega próbom pracy

Owczarek szkocki długowłosy to pies o niezwykle zrównoważonym, spokojnym i empatycznym charakterze. Jest bardzo lojalny wobec opiekunów, silnie przywiązuje się do całej rodziny i nie znosi długiej samotności. Wykazuje dużą cierpliwość, łagodność i wysoką inteligencję emocjonalną, dzięki czemu często pełni funkcję psa terapeutycznego.

To rasa czujna, ale niezbyt dominująca – nie narzuca się, choć potrafi zachować dystans wobec obcych. W domu zachowuje się cicho i kulturalnie, lecz na spacerze przejawia sporą ciekawość otoczenia. Collie bywa wrażliwy – źle znosi krzyki i agresję. Najlepiej czuje się przy przewodniku, który stosuje spokojne i konsekwentne metody.

To jeden z najlepszych psów rodzinnych dla dzieci. Collie jest delikatny, czuły i chętny do zabawy, a przy tym cierpliwy i opanowany. Nie ma tendencji do dominacji ani agresji, co czyni go bezpiecznym towarzyszem nawet dla najmłodszych. Należy jednak pamiętać, że pies musi być socjalizowany od małego, a dzieci uczone szacunku do zwierząt.

Naturalny instynkt opiekuńczy sprawia, że pies potrafi „pilnować” dzieci na spacerach, czasem nawet próbując je delikatnie zaganiać. Nigdy jednak nie przejawia gwałtownych zachowań.

Collie doskonale dogaduje się z innymi psami, a także z kotami i mniejszymi zwierzętami, jeśli został z nimi odpowiednio socjalizowany. Wychowany od małego w wielogatunkowym środowisku jest łagodny, pokojowo nastawiony i wyrozumiały wobec innych pupili.

Czasami może próbować kontrolować zachowania innych zwierząt (np. zaganiać je), co wynika z jego pasterskiej natury, ale nie wiąże się to z agresją.

Tak, collie może mieszkać w bloku, pod warunkiem, że zapewni mu się odpowiednią dawkę codziennego ruchu i stymulacji umysłowej. W domu pies jest raczej cichy, nie niszczy przedmiotów i nie bywa natrętny. Wymaga jednak częstych spacerów i kontaktu z ludźmi.

W bloku kluczowe będzie też regularne szczotkowanie – intensywnie liniejąca sierść wymaga systematycznej pielęgnacji, a w mieszkaniu może szybko się rozprzestrzeniać.

Collie to rasa wyjątkowo łatwa do szkolenia, pod warunkiem stosowania metod pozytywnych, opartych na nagrodach, cierpliwości i szacunku. Jest to pies bardzo inteligentny i wrażliwy, który źle reaguje na karcenie i twarde metody.

Szybko uczy się komend, jest posłuszny i chętnie współpracuje z opiekunem. Bardzo dobrze odnajduje się w podstawowym posłuszeństwie, a także w psich sportach, takich jak agility, obedience czy dog dancing.

W wychowaniu należy skupić się na socjalizacji od szczeniaka, aby uniknąć nieśmiałości wobec obcych i nadmiernej wrażliwości na bodźce.

Tak – owczarek szkocki długowłosy należy do najinteligentniejszych ras psów. Jego zdolność do analizowania sytuacji, zapamiętywania komend i wyczuwania emocji ludzi jest bardzo rozwinięta. To pies, który potrafi uczyć się bardzo szybko – zarówno rzeczy pozytywnych, jak i… złych nawyków, jeśli nie jest właściwie prowadzony.

Collie potrafi również samodzielnie podejmować decyzje, co czyni go cennym partnerem w pracy z człowiekiem.

Nie jest to rasa o szczególnych skłonnościach do ucieczek, jednak pasterski instynkt i duża ciekawość świata mogą sprawić, że pies oddali się za czymś interesującym (np. innym psem, zapachem). Dobrze wychowany collie raczej trzyma się opiekuna, a spacery bez smyczy są możliwe po wypracowaniu pewnego poziomu posłuszeństwa.

W młodości może czasem sprawdzić granice – dlatego ważne jest wczesne uczenie przywołania.

To zależy od osobnika. Collie z natury nie są typowymi psami wodnymi, ale część z nich chętnie wchodzi do wody, zwłaszcza gdy jest do tego odpowiednio zachęcona od szczeniaka. Ich gęsta sierść może nieco utrudniać pływanie, ale nie uniemożliwia go całkowicie.

Zabawy nad wodą mogą być dobrym sposobem na rozładowanie energii, pod warunkiem, że pies czuje się komfortowo w takich warunkach.

Collie potrafi być szczekliwy, ale nie jest hałaśliwy bez powodu. Często ostrzega o zbliżających się osobach lub nietypowych dźwiękach, ale nie należy do ras szczekających obsesyjnie. Dobrze wychowany pies powinien umieć opanować swoje emocje i być stosunkowo cichy w domu.

Warto pamiętać, że nadmierne szczekanie może pojawić się, jeśli pies jest znudzony, zaniedbany lub nieodpowiednio socjalizowany.

Collie to pies aktywny, ale umiarkowany w potrzebach ruchowych. Nie jest typem „nie do zdarcia”, jak niektóre rasy pasterskie, jednak potrzebuje co najmniej 1,5–2 godzin aktywności dziennie, aby zachować zdrowie psychiczne i fizyczne.

Idealne formy aktywności:

• dłuższe spacery (z eksploracją i tropieniem),

• zabawy z opiekunem (aportowanie, przeciąganie),

• trening posłuszeństwa i nauka sztuczek,

• psie sporty: rally-o, agility, nosework, obedience.

Zaniedbanie ruchowe może prowadzić do frustracji, nadwrażliwości i szczekliwości. Collie lubi też mieć zajęcie dla głowy – to pies, który nudząc się, staje się nerwowy.

Rasa ta uchodzi za stosunkowo zdrową i długowieczną, pod warunkiem zakupu szczeniaka od odpowiedzialnego hodowcy. Niestety, wśród collie spotyka się także linie genetycznie obciążone, zwłaszcza w typie wystawowym.

Zagrożenia zdrowotne mogą dotyczyć oczu, kości, układu odpornościowego i przewodu pokarmowego. Dlatego przed zakupem warto zwrócić uwagę na badania genetyczne rodziców szczeniąt oraz pochodzenie hodowli.

Najczęściej występujące problemy zdrowotne w rasie:

• CEA (Collie Eye Anomaly) – dziedziczna choroba siatkówki, może prowadzić do ślepoty.

• PRA (postępujący zanik siatkówki) – postępujące pogarszanie się wzroku.

• MDR1+ – nadwrażliwość na niektóre leki (szczególnie iwermektynę).

• dysplazja stawu biodrowego – nieczęsta, ale występująca, głównie u starszych psów.

• niedoczynność tarczycy – objawia się ospałością, nadwagą, pogorszeniem stanu sierści.

• alergie pokarmowe i skórne – mogą wystąpić, choć nie są powszechne.

Warto dbać o regularne kontrole weterynaryjne i odpowiednią dietę, by ograniczyć ryzyko rozwoju schorzeń.

Owczarki szkockie długowłose żyją średnio od 12 do 14 lat.

Zdarzają się osobniki, które dożywają nawet 15–16 lat, szczególnie jeśli pochodzą z linii użytkowych (mniej przerysowane, zdrowsze genetycznie). Kluczowe dla długowieczności są:

• właściwa dieta,

• aktywność fizyczna,

• unikanie inbredu (pokrewieństwa rodziców),

• profilaktyka (szczepienia, odrobaczanie, badania krwi i moczu).

Pielęgnacja sierści collie to jedno z największych wyzwań tej rasy, ale przy odpowiedniej rutynie – jest wykonalna i nie musi być uciążliwa.

Co jest konieczne:

• Szczotkowanie 2–3 razy w tygodniu szczotką z włosia i grzebieniem z szeroko rozstawionymi zębami.

• Codzienne czesanie w okresie linienia (wiosna i jesień).

• Kąpiel co 2–3 miesiące lub częściej, jeśli pies się pobrudzi.

• Kontrola i czyszczenie uszu, zwłaszcza u psów o opadających małżowinach.

• Przycinanie pazurów co 3–4 tygodnie.

• Regularna kontrola stanu zębów (mycie lub gryzaki dentystyczne).

Tak – gubią sporo sierści, zwłaszcza sezonowo.

W okresie linienia (najczęściej wiosną i jesienią) pies może gubić duże ilości podszerstka, co wymaga codziennego czesania. Poza tymi okresami utrata sierści jest umiarkowana.

Jeśli pies trzymany jest w mieszkaniu z ogrzewaniem, linienie może być bardziej równomierne przez cały rok.

Nie, collie nie jest dobrym wyborem dla osób z alergią na sierść.

Choć niektóre osobniki linieją mniej intensywnie, rasa ta ma:

• gęsty podszerstek i długą okrywę włosową,

• intensywne linienie,

• zdolność do „roznoszenia” alergenów w sierści.

Dla alergików lepszym wyborem są rasy o włosie zbliżonym do ludzkiego (np. pudel, bichon frise) lub psy bez podszerstka.

Collie potrzebuje diety:

• bogatej w białko zwierzęce (kurczak, indyk, jagnięcina, ryby),

• zawierającej nienasycone kwasy tłuszczowe (omega-3 i -6) – dla zdrowia skóry i sierści,

• uzupełnionej o glukozaminę i chondroitynę (profilaktyka stawów),

• z dodatkiem witamin A, E, C, biotyny, cynku – wspomagających odporność i kondycję sierści.

Formy karmienia:

• wysokiej jakości karma sucha lub mokra,

• dieta BARF (po konsultacji z dietetykiem psim),

• gotowane posiłki (indywidualnie bilansowane).

Porcje dzielimy na 2 dzienne karmienia. Szczenięta jedzą częściej – 3–4 razy dziennie.

Pies nie powinien być przekarmiany – choć nie ma tendencji do tycia, niektóre osobniki są łasuchami.

Częstotliwość karmienia psa zależy od jego wieku, poziomu aktywności i stanu zdrowia.

Zalecenia ogólne:

• Szczenięta (do 6. miesiąca życia):
  3–4 posiłki dziennie, w regularnych odstępach.

• Psy młode (6–12 miesięcy):
  2–3 posiłki dziennie.

• Psy dorosłe (1 rok i więcej):
  2 posiłki dziennie, najlepiej rano i wieczorem, o stałych porach.

• Seniorzy (7+ lat):
  2 mniejsze posiłki dziennie, ewentualnie wzbogacone o suplementy wspierające stawy i trawienie.

Collie ma wrażliwy przewód pokarmowy, dlatego należy unikać dużych porcji podawanych raz dziennie – mogą one sprzyjać wzdęciom i skrętowi żołądka.

Cena owczarka szkockiego długowłosego zależy od wielu czynników: renomy hodowli, linii genetycznej, przeznaczenia (wystawy, sport, towarzystwo) i regionu Polski.

Średnie ceny szczeniąt z legalnej, zarejestrowanej hodowli ZKwP:

• od 4500 zł do 8000 zł – szczenięta „do kochania” (bez uprawnień hodowlanych),

• od 8000 zł do 12 000 zł i więcej – psy z przeznaczeniem na wystawy lub do dalszej hodowli (z rodowodem FCI, po utytułowanych rodzicach).

Uwaga: tanie ogłoszenia poniżej 3000 zł często pochodzą z pseudohodowli lub krzyżówek, które nie spełniają standardów zdrowotnych i behawioralnych rasy.

Utrzymanie Owczarka szkockiego długowłosego wiąże się z kosztami stałymi i dodatkowymi, które zależą od trybu życia psa, jakości karmy, poziomu aktywności oraz lokalizacji. Średni miesięczny koszt utrzymania collie wynosi od 350 do 600 zł. Główne wydatki to dobrej jakości karma, której miesięczny koszt waha się od 250 do 400 zł, regularne wizyty u weterynarza (50–100 zł miesięcznie, licząc profilaktykę), środki pielęgnacyjne i akcesoria (20–50 zł), a także ewentualne szkolenia czy zajęcia dodatkowe (150–300 zł w formie kursów). Pies tej rasy potrzebuje szczotkowania, więc warto zaopatrzyć się w odpowiednie szczotki i kosmetyki pielęgnacyjne. Roczne koszty mogą sięgać 5000–8000 zł, jeśli pies jest aktywny i odpowiednio pielęgnowany. Warto także rozważyć ubezpieczenie zdrowotne, które zminimalizuje koszty ewentualnych zabiegów.

1. Collie to bohater kina i literatury – największą sławę zdobył dzięki postaci Lassie, która pojawiła się w ponad 10 filmach, serialu i książkach.

2. Rasa była niegdyś wykorzystywana do pilnowania i zaganiania owiec w surowym klimacie Szkocji.

3. Owczarki szkockie mają bardzo czuły słuch i zmysł obserwacji – potrafią rozpoznać emocje opiekuna po tonie głosu.

4. Typowy collie ma tzw. „uśmiech collie” – wyraz pyska sprawiający wrażenie, jakby się uśmiechał.

5. Psy tej rasy często przechylają głowę podczas słuchania – co wielu ludzi uznaje za wyjątkowo urocze.

6. Są naturalnie czyste – nie mają intensywnego psiego zapachu, nawet po spacerze w deszczu.

7. Owczarki szkockie uczą się bardzo szybko – niektóre osobniki są w stanie opanować nawet 200 komend słownych.

8. Choć nie są to psy stróżujące z natury, potrafią stanąć w obronie rodziny, jeśli uznają sytuację za zagrażającą.