Cairn Terrier

Cairn Terrier to "wielki pies w małym ciele". Jest to jedna z najstarszych szkockich ras terierów, która przez wieki zachowała swój naturalny, nieco dziki i kosmaty wygląd. Choć większość ludzi kojarzy go jako filmowego "Toto" z "Czarnoksiężnika z Oz", cairn to w rzeczywistości twardy, roboczy pies, który niegdyś polował na szkodniki w surowym klimacie szkockich gór. Dziś jest cenionym psem do towarzystwa – wesołym, pewnym siebie i niezwykle odpornym. Nie jest to typowy kanapowiec; to pełen energii zawadiaka, który wniesie do domu mnóstwo radości i trochę chaosu.

Zalety

• Kompaktowy rozmiar: Idealny do podróżowania i życia w mieście, przy zachowaniu dużej wytrzymałości.

• Wesołe usposobienie: Jest to pies optymistyczny, skory do zabawy i bardzo przywiązany do rodziny.

• Zdrowie: Należy do ras długowiecznych i odpornych na choroby.

• Naturalny wygląd: Nie wymaga wymyślnych fryzur, ceni się jego "czerstwy", rustykalny urok.

• Adaptacyjność: Dobrze czuje się zarówno w mieszkaniu, jak i w domu z ogrodem.

Wady

• Instynkt łowiecki: Ma silną potrzebę gonienia wszystkiego, co ucieka (koty, wiewiórki, ptaki).

• Upór: Jak każdy terier, potrafi być niezależny i mieć własne zdanie na temat wydawanych poleceń.

• Kopanie: Uwielbia kopać dziury w ogrodzie – to jego naturalne zachowanie, którego trudno oduczyć.

• Szczekliwość: Jest czujny i chętnie informuje o wszystkim, co dzieje się za oknem.

• Pielęgnacja: Wymaga specyficznego zabiegu trymowania (usuwania martwego włosa), strzyżenie maszynką niszczy jego sierść.

Cairn Terrier pochodzi z wyspy Skye i rejonów szkockich Highlands. Jego nazwa wywodzi się od gaelickiego słowa cairn, oznaczającego kamienny kopiec. To właśnie w takich usypiskach kamieni (często będących oznaczeniami grobów lub granic) te małe psy wypłaszały lisy, wydry, kuny i szczury. Przez długi czas teriery ze Szkocji (Cairn, Westie, Scottie, Skye) były traktowane jako jedna grupa. Dopiero na początku XX wieku zaczęto je rozróżniać. Cairn uchodzi za protoplastę West Highland White Terriera – z miotów cairnów czasem rodziły się białe szczenięta, które dały początek rasie Westie. Cairn Terrier pozostał psem o wyglądzie najbardziej zbliżonym do pierwotnych terierów pracujących.

Wzorzec opisuje cairna jako psa aktywnego, o swobodnym ruchu i twardej budowie. Powinien stać pewnie na przednich łapach. Jego głowa jest krótsza i szersza niż u innych terierów, co nadaje mu charakterystyczny, nieco lisi wyraz. Uszy są małe, spiczaste i noszone prosto. Ogon jest krótki, niosący się wesoło, ale nie zakręcony na grzbiet.

Najbardziej charakterystyczną cechą cairna jest jego szata – twarda, odporna na pogodę, z gęstym, miękkim podszerstkiem. Włos okrywowy jest nastroszony, co nadaje psu wygląd "kudłacza".

Wzrost: Około 28–31 cm.

Waga: Wzorzec podaje 6–7,5 kg, ale współczesne psy często ważą nieco więcej, zachowując proporcjonalną budowę.

Umaszczenie: Dopuszczalne są: kremowe, pszeniczne, rude, szare, a także prawie czarne. Bardzo pożądane jest pręgowanie we wszystkich tych kolorach. Charakterystyczne są ciemniejsze uszy i kufa.

Uwaga: Kolor biały jest niedopuszczalny (jest to cecha Westie).

Średnia długość życia: 12–15 lat.

Pochodzenie: Wielka Brytania (Szkocja).

Grupa FCI: Grupa 3 (Teriery), sekcja 2 (Teriery małe).

Cairn to pies o wielkim sercu i dużej odwadze. Nie jest tak zadziorny i "szukający guza" jak niektóre inne teriery, ale w razie zagrożenia nie ustąpi pola. Jest bardzo inteligentny, ciekawy świata i wszędobylski. W domu jest czuły i lubi bliskość człowieka, choć nie jest typem natrętnego pieszczocha – ceni sobie niezależność. To pies, który zawsze jest gotowy do akcji, niezależnie czy chodzi o spacer, czy zabawę piłką.

Cairny zazwyczaj świetnie dogadują się z dziećmi. Są odporne na ból i dość tolerancyjne, a ich chęć do zabawy czyni je doskonałymi kompanami dla starszych dzieci. Nie są to psy "kruche", więc nie trzeba się obawiać, że dziecko zrobi im krzywdę przy normalnej zabawie. Oczywiście, jak w przypadku każdego psa, kontakty z bardzo małymi dziećmi powinny być nadzorowane.

Z innymi psami cairn terrier zazwyczaj żyje w zgodzie, choć może próbować dominować, nie zważając na różnicę wielkości. Problemem mogą być małe zwierzęta domowe (chomiki, króliki, świnki morskie) – dla cairna są one naturalną ofiarą i instynkt łowiecki może wziąć górę. Z kotami może żyć w zgodzie, o ile zostanie z nimi wychowany od szczenięcia, ale obce koty na podwórku na pewno będzie gonił.

Tak, cairn terrier to doskonały pies do mieszkania w bloku. Jest niewielki i nie zajmuje dużo miejsca. Wymaga jednak regularnych spacerów, by rozładować energię. Znudzony cairn w mieszkaniu może niszczyć przedmioty lub uporczywie szczekać.

Szkolenie cairna bywa wyzwaniem. To bystre psy, które szybko się uczą, ale równie szybko nudzą. Kluczem do sukcesu jest urozmaicenie i pozytywna motywacja. Metody siłowe sprawią, że pies stanie się uparty i zamknie się w sobie. Cairn często zadaje sobie pytanie "co ja z tego będę miał?", dlatego nagrody są niezbędne. Ważna jest nauka przywołania, choć ze względu na instynkt łowiecki, w lesie czy parku rzadko można im w pełni zaufać bez smyczy.

Bardzo. Ich inteligencja jest jednak typu użytkowego – są sprytne i potrafią rozwiązywać problemy, by dostać się do celu (np. do jedzenia). Często wykorzystują swój spryt, by manipulować właścicielem.

Tak, mają tendencję do ucieczek, zwłaszcza gdy poczują trop zwierzyny. Ponadto są mistrzami w znajdowaniu dziur w płocie lub... robieniu ich (podkopy). Ogród musi być solidnie zabezpieczony (podmurówka jest wskazana).

Większość cairn terrierów lubi wodę i chętnie pływa, choć nie jest to regułą dla wszystkich osobników. Zazwyczaj nie boją się zamoczyć łap i chętnie brodzą w kałużach czy strumieniach.

Tak, są to psy czujne, które zasygnalizują dzwonek do drzwi czy pukanie. Jednak w porównaniu do niektórych innych terierów, nie szczekają bezmyślnie. Odpowiednie wychowanie pozwala zapanować nad ich wokalizacją.

Mimo małych rozmiarów, cairn to wulkan energii. Potrzebuje codziennie przynajmniej jednego dłuższego spaceru (ok. 45-60 minut), podczas którego będzie mógł węszyć i eksplorować teren. Krótkie wyjścia "za potrzebą" to dla niego za mało.

To jedna z najzdrowszych ras psów. Cairny są twarde i odporne. Nie są nadmiernie obciążone chorobami cywilizacyjnymi.

Mimo dobrego zdrowia, mogą wystąpić schorzenia genetyczne:

• Zespolenie wrotno-oboczne (PSS): Choroba wątroby, w której krew omija ten narząd (toksyny nie są filtrowane). U cairnów występuje częściej niż u innych ras.

• Osteopatia czaszkowo-żuchwowa (CMO): Bolesne zmiany kostne w obrębie szczęki, ujawniające się u szczeniąt ("lwia szczęka").

• Choroby oczu: Zaćma, jaskra, postępujący zanik siatkówki (PRA).

Cairn terriery to psy długowieczne. Średnio żyją 14–15 lat, a zdarzają się osobniki dożywające 17–18 lat w dobrym zdrowiu.

Podstawą pielęgnacji jest trymowanie. Polega ono na ręcznym usuwaniu martwego włosa, co pozwala rosnąć nowej, twardej i zdrowej sierści. Cairna nie wolno strzyc maszynką ani nożyczkami – powoduje to zmiękczenie włosa, utratę koloru i gorszą ochronę przed warunkami atmosferycznymi (sierść staje się watowata i brudzi się). Trymowanie należy przeprowadzać co 3-4 miesiące. Poza tym wystarczy szczotkowanie raz w tygodniu.

Jeśli pies jest regularnie trymowany, gubi sierść w minimalnym stopniu. Martwy włos zostaje usunięty podczas zabiegu, a nie wypada na dywan. Jeśli jednak zaniedbamy trymowanie, pies będzie gubił włos.

Cairn terrier bywa polecany alergikom, ponieważ przy odpowiednim trymowaniu nie rozsiewa sierści po domu. Jednak nie jest to pies w 100% hipoalergiczny, gdyż alergeny znajdują się też w ślinie i naskórku. Przed zakupem warto spędzić z psem trochę czasu, by sprawdzić reakcję organizmu.

Cairny mają doskonały apetyt i tendencję do tycia. Należy ściśle kontrolować ilość podawanego jedzenia i smakołyków. Dieta powinna być zbilansowana (karma sucha dla małych ras lub dieta BARF).

Dorosły pies powinien jeść dwa posiłki dziennie. Stały dostęp do miski z jedzeniem jest niewskazany ze względu na łakomstwo rasy.

Cena szczenięcia z rodowodem ZKwP (FCI) w Polsce waha się zazwyczaj od 3500 do 5000 złotych. Cena zależy od renomy hodowli i osiągnięć wystawowych rodziców.

Koszty żywienia są niskie ze względu na mały rozmiar psa (ok. 100–150 zł miesięcznie). Jednak do kosztów utrzymania należy doliczyć wizyty u fryzjera (groomera) na trymowanie. Taka wizyta kosztuje od 150 do 250 zł i odbywa się 3-4 razy w roku. Łączny średni miesięczny koszt utrzymania (jedzenie, profilaktyka weterynaryjna, pielęgnacja w przeliczeniu na miesiąc) wynosi ok. 250–350 zł.

• Gwiazda kina: Najsłynniejszym cairn terrierem w historii była suczka o imieniu Terry, która zagrała Toto w filmie "Czarnoksiężnik z Oz" z 1939 roku. Była tak popularna, że zarabiała więcej niż niektórzy ludzcy aktorzy na planie (125 dolarów tygodniowo).

• Zmiana koloru: Umaszczenie cairna może zmieniać się przez całe życie. Szczeniak, który urodził się jasny, może z wiekiem ściemnieć, a pręgowanie staje się bardziej wyraziste. Często mówi się, że cairn osiąga swój ostateczny kolor dopiero w wieku kilku lat.

• Lewa łapa: Wśród właścicieli rasy krąży opinia (częściowo potwierdzona obserwacjami), że cairny są często "lewołapne", co objawia się np. zaczynaniem chodu czy kopania od lewej łapy.

• Najstarsza rasa: Uważa się go za najstarszego ze szkockich terierów i zarazem rasę, która najmniej zmieniła się w wyglądzie na przestrzeni ostatnich stu lat.